«آياتيكه لفظ آنها مفرد ولى معنى جمع هستند»

مانند آيه وَ جاءَ رَبُّكَ وَ الْمَلَكُ صَفًّا صَفًّا «2» اينجا ملك مفرد است اما معنايش جمع است و مانند آيه أَ لَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ يَسْجُدُ لَهُ مَنْ فِي السَّماواتِ وَ مَنْ فِي الْأَرْضِ وَ الشَّمْسُ وَ الْقَمَرُ وَ النُّجُومُ وَ الْجِبالُ وَ الشَّجَرُ «3» لفظ شجر در اين آيه مفرد است ولى در معنى جمع و مراد تمام درختان است.

 «آياتيكه بلفظ ماضى و بمعنى مستقبل است»

مثل آيه يُنْفَخُ فِي الصُّورِ فَفَزِعَ مَنْ فِي السَّماواتِ وَ مَنْ فِي الْأَرْضِ إِلَّا مَنْ شاءَ اللَّهُ وَ كُلٌّ أَتَوْهُ داخِرِينَ «4» و آيه وَ نُفِخَ فِي الصُّورِ فَصَعِقَ مَنْ فِي السَّماواتِ وَ مَنْ فِي الْأَرْضِ إِلَّا مَنْ شاءَ اللَّهُ ثُمَّ نُفِخَ فِيهِ أُخْرى‏ فَإِذا هُمْ قِيامٌ يَنْظُرُونَ وَ أَشْرَقَتِ الْأَرْضُ بِنُورِ رَبِّها وَ وُضِعَ الْكِتابُ وَ جِي‏ءَ بِالنَّبِيِّينَ وَ الشُّهَداءِ وَ قُضِيَ بَيْنَهُمْ بِالْحَقِّ وَ هُمْ لا يُظْلَمُونَ وَ وُفِّيَتْ كُلُّ نَفْسٍ ما عَمِلَتْ وَ هُوَ أَعْلَمُ بِما يَفْعَلُونَ «5»

__________________________________________________

 (1) آيه 61 سوره توبه: عده از منافقين پيوسته پيغمبر اكرم را ميآزردند (و چون حضرتش بحلم خود عذر آنها را مى‏پذيرد) ميگويند او چه ساده دل و زود باور است. [.....]

 (2) آيه 23 سوره الفجر: در آن هنگام امر خدا و فرشتگان لطف و قهر الهى صف در صف بعرصه محشر آيند.

 (3) آيه 18 سوره حج: آيا بديده بصيرت مشاهده نكردى هر آنچه در آسمانها و زمين است و خورشيد و ماه و ستارگان و درختان بسجده خدا و اطاعت حضرت حق مشغول هستند.

 (4) آيه 89 سوره نمل: بياد بياور امت را روز كه صور اسرافيل دميده شود و در آن روز هر كه در آسمانها و زمين است جز آنكه خدا خواسته باشد همه ترسان و هراسان بوده و منقاد و ذليل در محشر حاضر شوند.

 (5) آيه 68 سوره زمر: همينكه بانك اولين صور اسرافيل دميده شود جز آنكه خدا بخواهد هر كه در آسمانها و زمين است همه مدهوش مرگ شوند آنگاه صيحه ديگرى بدمد و بيكباره همه خلايق از خواب مرگ برخاسته و بواقعه محشر نظر مينمايند مى‏بينند زمين محشر بنور پروردگار منور بوده و نامه اعمال خلايق در پيشگاه عدل خداوند نهاده شود انبياء و شهيدان بر گواهى احضار شده و ميان مردم بحق حكم كنند و به هيچكس ظلم نشده و بپاداش كليه اعمال خود برسند چه خداوند باعمال نيك و بد همه مردم از همه كس آگاه‏تر است.

تا آخر آيه تمام اين آيات از چيزهائى است كه واقع نشده و بعدا واقع خواهد شد لكن چون لفظ ماضى است مثل آن است كه واقع شده و مربوط بگذشته ميباشد، و مانند اين آيات زياد است.

 «آيات غير متصل آياتى هستند كه قسمتى از آن آيه در يكسوره» «و قسمت ديگر در سوره بعد واقع شده»

مثل قصه بنى اسرائيل كه حضرت موسى آنها را از دريا عبور داد و فرعون و يارانش را خداوند غرق نمود و بيان آنكه خداوند من و سلوى بر بنى اسرائيل نازل فرمود كه در سوره بقره ذكر شده و ميفرمايد: قالوا لموسى لَنْ نَصْبِرَ عَلى‏ طَعامٍ واحِدٍ فَادْعُ لَنا رَبَّكَ يُخْرِجْ لَنا مِمَّا تُنْبِتُ الْأَرْضُ مِنْ بَقْلِها وَ قِثَّائِها وَ فُومِها وَ عَدَسِها وَ بَصَلِها فقال لهم موسى أَ تَسْتَبْدِلُونَ الَّذِي هُوَ أَدْنى‏ بِالَّذِي هُوَ خَيْرٌ اهْبِطُوا مِصْراً فَإِنَّ لَكُمْ ما سَأَلْتُمْ فقالوا له يا مُوسى‏ إِنَّ فِيها قَوْماً جَبَّارِينَ وَ إِنَّا لَنْ نَدْخُلَها حَتَّى يَخْرُجُوا مِنْها فَإِنْ يَخْرُجُوا مِنْها فَإِنَّا داخِلُونَ «1» نصف آيه در سوره بقره است و نصف ديگرش در سوره مائده و مثل آيه اكْتَتَبَها فَهِيَ تُمْلى‏ تتلوا عَلَيْهِ بُكْرَةً وَ أَصِيلًا «2» خداوند اين گفتارشان را رد مينمايد و ميفرمايد وَ ما كُنْتَ تَتْلُوا مِنْ قَبْلِهِ مِنْ كِتابٍ وَ لا تَخُطُّهُ بِيَمِينِكَ إِذاً لَارْتابَ الْمُبْطِلُونَ «3» كه نصف آيه در سوره فرقان و نصف ديگرش در سوره عنكبوت است و مانند اين آيات زياد است و جاى خود ذكر خواهد شد.

                        تفسير جامع، ج‏1، ص: 61

 (آياتى كه نصف آن نسخ شده و نصفش بقوت خود باقى است)

مانند آيه وَ لا تَنْكِحُوا الْمُشْرِكاتِ حَتَّى يُؤْمِنَّ «1» زيرا مسلمانان اهل كتاب را مثل يهود و نصارى نكاح مينمودند و بآنها زن ميدادند خداوند آيه مزبور را نازل فرموده و مسلمانان را از نكاح نمودن زنان مشركه و ازدواج زن مسلمان بمردان مشرك نهى كرد بعدا قسمت اول آيه فوق با اين آيه كه در سوره مائده است نسخ شده الْيَوْمَ أُحِلَّ لَكُمُ الطَّيِّباتُ وَ طَعامُ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتابَ حِلٌّ لَكُمْ وَ طَعامُكُمْ حِلٌّ لَهُمْ وَ الْمُحْصَناتُ مِنَ الْمُؤْمِناتِ وَ الْمُحْصَناتُ مِنَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتابَ مِنْ قَبْلِكُمْ إِذا آتَيْتُمُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ «2» اين قسمت آيه را نسخ كرد وَ لا تَنْكِحُوا الْمُشْرِكاتِ حَتَّى يُؤْمِنَّ را و رها نمود قسمت وَ لا تُنْكِحُوا الْمُشْرِكِينَ حَتَّى يُؤْمِنُوا و نسخ نشد زيرا حلال نيست كه زن مسلمان را بمشرك تزويج نمايند لكن حلال است كه مسلمان زن مشرك يهود و نصارى را تزويج كند و مثل آيه وَ كَتَبْنا عَلَيْهِمْ فِيها أَنَّ النَّفْسَ بِالنَّفْسِ وَ الْعَيْنَ بِالْعَيْنِ وَ الْأَنْفَ بِالْأَنْفِ وَ الْأُذُنَ بِالْأُذُنِ وَ السِّنَّ بِالسِّنِّ وَ الْجُرُوحَ قِصاصٌ «3» اين آيه نسخ شده با آيه كُتِبَ عَلَيْكُمُ الْقِصاصُ فِي الْقَتْلى‏ الْحُرُّ بِالْحُرِّ وَ الْعَبْدُ بِالْعَبْدِ وَ الْأُنْثى‏ بِالْأُنْثى‏ «4» پس قسمت النَّفْسَ بِالنَّفْسِ تا السِّنَّ بِالسِّنِّ نسخ شده و قسمت و الجروح قصاص نسخ نگرديد يعنى نصف آيه نسخ و نصف ديگرش بحالت خود باقى ماند.

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: